ANASAYFA,  AVRUPA,  POLONYA,  YURTDIŞI

Lodz Polonya , Mini Gezi Rehberi

Lodz Polonya ‘nın tam ortasında, ticaret yollarının kavşağında yer alan yerleşim yüzyıllardır çok gözde olmayan bir yerdi. Lodz’un kaderi “Vaat Edilen Topraklar” haline geldiği ve Avrupa’nın her yerinden (İngiltere ya da Portekiz’e kadar) insanları çeken 1800’lerin başında değişti. Sonsuza dek şehri değiştirecek ilk fabrikalar bu yıllarda açıldı.

Lodz, bir zamanlar eski Rus İmparatorluğu’ndaki en büyük tekstil üretim merkezi idi, şehir aynı zamanda büyük Polonya, Alman, Rus ve Yahudi nüfusuna ev sahipliği yapan çok kültürlü karakteriyle tanındı. Şehir, çok sayıda sanayi ve işçi sorunuyla uğraşsa bile, oldukça iyiydi, şehrin refahının zirvesi, Birinci Dünya Savaşı’ndan hemen önce oldu.

Lodz fabrikalarının yeni görünümleri

Avrupa’nın sıkıntılı tarihi, özellikle de Nazi Almanyası’nın işgali, Lodz  ve sakinleri üzerinde büyük bir etkiye sahipti. Kent, 2. Dünya Savaşı’ndaki nüfusunun yarısını kaybetti, ancak göç hareketleri nedeniyle hızla geri kazanıldı. Lodz, yine Polonya’nın ana tekstil merkezi ve ülkedeki en büyük ikinci şehir oldu.

Komünizmin çöküşünden sonra Lodz’daki sanayi yavaş yavaş kayboldu veya başa çıkmak için birçok sorunla beraber şehri terk etti. Lodz bugünlerde kendini yeniden tanımlamaya çalışıyor, endüstriyel geçmişinden ilham alıyor ve Polonya’nın alternatif merkezi haline geliyor. Lodz Polonya ‘da turizm çiçek açıyor!

Lodz mimarisi

Lodz Polonya Turist Bilgilendirme Merkezi

Ziyaretime Lodz’da, şehrin en önemli caddesi olan Piotrkowska sokağının ortasındaki yerel turistik bilgi merkezini ziyaret ederek başladım. Orada çalışan adamın memleketine karşı çok tutkulu olması ve Lodz’da ziyaret edilecek yerler için tüm bilgi ve önerilerini mutlu bir şekilde paylaşması gerçekten çok inanılmazdı. Normalde turist bilgilendirme merkezlerinde zoraki gülüşlerle karşılaştığım için ,eğer gerçekten uğramam gerekmiyorsa uğramamayı tercih ediyorum. Ama çoşkusu beni şehre karşı gerçekten heyecanlandırdı.

Lodz Polonya ‘yı ziyaret edenlerin çoğunluğunun, sadece Piotrkowska caddesini ve çevresini görmek için geldiğini söyledi. Lodz’un sunduğu her şeyi keşfetmek için birkaç günün ancak yeteceğini özellikle belirtti. Benim o kadar vaktim yoktu lakin seyahatimin sonunda onun haklı olduğuna karar verdim.

Lodz fabrikaları

 Lodz Polonya ‘nın kalbi ,Piotrkowska street

Kentin en uzun ikinci caddesi ve Avrupa’nın en uzun ticari caddelerinden biri olup, şehrin göbeğinde yaklaşık 5 km’lik bir alana yayılıyor. Plac Woloności’den Piłsudskiego caddesine kadar en güzel kısım yayalara ayrılmış, ancak çok fazla bisiklet kullanıcısı var ve bu bazen tehlike arzedebiliyor (Lodz Polonya ‘nın kendi şehir bisiklet sistemi var ve istasyonlar her köşede bulunur). Piotrkowska çok uzun bir cadde olsa bile, sonuna kadar yürümek gerçekten hiç sıkıcı değil.

Geçtiğiniz tüm güzel binalara (çoğu eklektik ve modernizm tarzında inşa edilmiş, servet zamanlarını hatırlatan) bakmak sizede yeterli gelmeyecek ise mutlak arka bahçelerini keşfedin. Bu aslında Lodz’da yapılacak en sevdiğim şeylerden biriydi. Sokakda birçok kafe, pub ve restoranlar var , onları bulmak için biraz çaba sarfetmeniz gerekiyor. Lakin yinede denemelisiniz 🙂 Birbirinden güzel kafelerin dikkatinizi dağıtmasına izin vermeyin 🙂

 Lodz Polonya ‘nın yaratıcı merkezi ,Off Piotrkowska

Lodz’un en ünlü avlusu Piotrkowska 138/140 adresinde bulunuyor. Off Piotrkowska’nın bulunduğu yer Lodz’un kültürel ve yaratıcı bir merkezi.

Eski bir iplik ve dokuma fabrikası, 2011 yılında insanlara hizmet vermek üzere dönüştürüldü. Şu anda faaliyet gösteren yaklaşık 50 küçük işletme var: tasarımcılar, mimarlar, restoranlar, kulüpler, galeriler veya konsept mağazalar .

Kapalı Piotrkowska ülkede benzersiz bir projeydi. eski sanayi alanlarını Polonya’nın dört bir yanındaki kültürel merkezlere dönüştürme eğilimine başlattı. 2014 yılında  National Geographic’in düzenlediği yarışmada Lodz Polonya ‘nın yeni harikası unvanını kazandı.

Lodz gezim sırasında birkaç kez ziyaret ettim ve günün hangi saatinde olursa olsun mekanın tadını çıkaran insanlarla doluydu. Şaşırmış olduğumu söyleyemem, muhtemelen Polonya’da şimdiye kadar gördüğüm en modern alan! Yaratıcılık havada uçuşuyor ve orada yaşasa idim kendimi saatlerce Off Piotrkowska’da hayal edebilirdim. Muhtemelen bir numaralı mekanım olurdu 🙂

Piotrkowska’da Gizli Harikalar

Ancak Piotrkowska Off, Lodz’taki en iyi nokta olsa bile, ana cadde boyunca birkaç benzer yer vardır.

217 numarada, eski demir dökümhanesi Lodz’un gastronomi sahnesine açılıyor. Sokak yemek festivali ve yemek pazarının yapıldığı yer, aynı zamanda gerçekten güzel kafelerin ve restoranların bulunduğu bir yer. Görünüşe göre Lodz bu tür yerlere ihtiyaç duyuyor ve bir şekilde şehrin bugününü tanımlıyorlar.

Ancak Piotrkowska boyunca rastgele bahçeler  bazı harikaları gizliyor,  güzel karolar, ilginç mimariler ve daha da güzel kafe ve restoranlar. Benim en sevdiğim 3 numarada yer alan bahçe. Rosa’s Passage  sayısız ayna parçalarıyla dekore edilmiş , güneş parladığında etki akıllara durgunluk veriyor! Her yer parıltılı ve masal gibi görünüyor!

Endüstriyel geçmiş, gelecek vaadeden gelişmeler

Bu kadar zengin bir sanayi geçmişiyle Lodz’da çok sayıda fabrika görmeyi bekliyordum. Ama gerçekten bu kadar fazla olmalarınıda beklemiyordum 🙂  Lodz’da bu 2 günde hayran olduğum fabrika sayısını gerçekten hatırlayamıyorum!

Son yıllarda, büyük bir restorasyon sürecinden geçiyorlar ve onlara olduklarından daha  muhteşem bir görünüm ve çekicilik katıyorlar. Buradaki restorasyon yapılan binaları gördükçe ülkemizdeki restorasyon komedi aklıma geldi durdu. Keşke bizde Lodz kadar geçmişimize sahip çıkabilseydik.

lodz tramvay

Fabrikaların en ünlüsü muhtemelen Manufaktura, orta Avrupa’daki en büyük ticari ve eğlence merkezidir. Eski sanayi kompleksi gerçekten çarpıcı ve sürekli kalabalık.

Beyaz Fabrika (şu anda Tekstil Merkezi Müzesi olarak hizmet vermektedir), Księży Młyn (işçiler için yapılmış evlerle birlikte)  EC1 elektrik santrali (diğer kurumların yanı sıra David Lynch’in film stüdyosunun bulunduğu) kesinlikle ziyaret edilmesi gereken fabrikalar.

lodz urban galery

Bütün şehir bir sokak galerisi !

Lodz’da tum Avrupada çok konuşulan muhteşem sokak sanatı söz konusu. Şehrin tanıtımına büyük bir katkıları olduğunu söyleyebilirim.

2009’da yerel vakıf Urban Forms, Belçika’dan ROA (Berlin sokak sanatından bilinen) veya Şili’den Inti (uluslararası eserlerini Kosice, Slovakya’da da bulabilirsiniz) yerel halkı tanıtımını yapmaya davet ederek sokak sanatını tanıtmaya başladı. Ve şimdi dünyaca ünlü – Etam Cru gibi sanatçıların eserleri sokakları süslüyor. Lodz sokak sanatını keşfetmenin en iyi yolu haritayı vakfın web sitesinden indirmektir – 30’dan fazla eser burada listelenmiştir.

Lodz street art

Tabii ki bu Lodz’da bulabileceğiniz her şey bu listede değil. Sadece gözlerinizi açık tutun, eski büyük formatlı reklamlar da dahil olmak üzere şehrin her yerinde sayısız Lodz duvar resmine rastlayacaksınız. Bulmayı başardığım tüm harika sokak sanatlarına bakarken kelimenin tam anlamıyla büyülendim. Gerçekten çok fazlalar , şehrin her tarafına yayılmışlar. Ama bunaltmıyorlar gerçekten hepsi büyüleciler.

Ayrıca, çok sayıda heykel ya da Unicorn Stable olarak bilinen güzel bir gökkuşağı tramvay durağı bulunmaktadır. İki yerel futbol takımının arasında  Lodz’un duvarlarında komik ama yaratıcı bir savaş var; “RKS kitap okumuyor” ve “çoraplar içinde uyuyor” gibi cümleler yazıyor. Polonya’nın Avrupa’nın en iyi sokak sanatı ülkelerinden biri haline gelmesini gerçekten şaşırtıcı değil ve Lodz, bu sanat biçiminin şehir manzarasına nasıl uyması gerektiğinin harika bir örneği.

Lodz street art

Lodz’un güzel mimarisi

Lodz’da tarihi ona zengin bir geçmiş, bakarken çenenizin düşeceği konaklar ve eskiden  ünlü vatandaşlara ait olan saraylar hediye etmiş.

En çarpıcı olanı, “Lodz Louvre” olarak da bilinen neo-barok bir konut olan Izrael Poznański Sarayı. Ve kesinlikle bu unvanı hak ediyor! Bugünlerde Lodz tarihinin müzesi orada yer alıyor ,bu yere gerçekten aşık oldum diyebilirim.

Lodz evleri

Bu muhteşem binaların çoğu Piotrkowska caddesinde bulunabilir, ancak merkezin etrafında dolaşırken ne zaman ne ile karşılacağınızı bilemiyorsunuz. Beyaz Fabrikanın yanındaki Lodz bölgesinde eski ahşap evler bunlardan bazıları. Orada gördüğüm bir yazlık villa çocukluk dönemimdeki Amerikan filmlerinde ki villalara benziyordu. Bir benzerini de Romanya Arad’da görmüştüm. Bakıldığında çok sıradan olabilir ama bana çocukluğumu hatırlattıkları için çok sevmiş olabilirim.

Polonya’ya seyahat ediyorsanız Wroclaw’da görülmesi gereken 10 yer yazımıda tavsiye edebilirim.

 

 

Bir cevap yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir